Η ιατρική, όπως κάθε επιστημονικός κλάδος, έχει αναπτύξει τη δική της γλώσσα, όχι από ιδιορρυθμία, αλλά από την πίεση της ορθής περιγραφής όσων καταγράφει η έρευνα και από την ανάγκη να μπορούν να επικοινωνούν και να συνεννοούνται σωστά οι γιατροί και οι άλλοι επιστήμονες υγείας στην μεταξύ τους επικοινωνία.
Όμως, ένα από τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς στη σωστή ενημέρωση τους είναι η αδυναμία να κατανοήσουν τους πρωτόγνωρους γι΄αυτούς, υπερβολικά πολλούς και συχνά ιδιόμορφα σύνθετους ιατρικούς όρους. Αυτό το γεγονός σε συνδυασμό με την κατά κανόνα αδυναμία (ή απροθυμία) των γιατρών να ξοδέψουν χρόνο για να εξηγήσουν αναλυτικά και κατανοητά το τι συμβαίνει ή τι συστήνουν στην ασθενή, οδηγεί σε μία αποστασιοποίηση της διαπροσωπικής σχέσης γιατρού – ασθενούς, γεγονός που με τη σειρά του έχει πολυποίκιλες αρνητικές επιπτώσεις τόσο στην ψυχολογία και σωματική κατάσταση των ασθενών, όσο και στην θεμελίωση μιας δυνατής σχέσης εμπιστοσύνης μεταξύ γιατρών και ασθενών.
Το παρόν λεξικό έχει ως βασικό στόχο να εξηγήσει, με όσο το δυνατόν πιο απλό τρόπο, όλους τους όρους που χρησιμοποιούνται για τις παθήσεις του μαστού, στην έρευνα, τη διάγνωση και τη θεραπεία. Αυτός ο στόχος θα επιτευχθεί καλύτερα αν τα ερμηνευτικά κείμενα είναι όσο το δυνατόν πιο περιεκτικά και ταυτόχρονα κατανοητά στον μη ειδικό.
Οι όροι (ιδίως αν συμπεριληφθούν και όλοι αυτοί που αφορούν την γενετική ή τη μοριακή βιολογία) είναι εξαιρετικά πολλοί και η ερμηνεία τους μπορεί να μην είναι πλήρως κατανοητή. Γι΄ αυτό και το λεξικό θα προβάλει αρχικά τους πιο συχνά χρησιμοποιούμενους και στη συνέχεια, σταδιακά, θα εμπλουτίζεται και θα αναθεωρείται, όπου χρειάζεται.
Η συμβολή σας ω αναγνωστών σ’ αυτά μπορεί να είναι πολύ σημαντική. Αν κάποιο όρο δεν τον βρίσκεται στο λεξικό της ιστοσελίδας μας, χρησιμοποιήστε την φόρμα επικοινωνίας, κοινοποιήστε τον μας και θα καταβληθεί άμεσα προσπάθεια να δοθεί και να αναρτηθεί η κατάλληλη εξήγηση. Επίσης, αν κάτι δεν είναι καλά διατυπωμένο ή δημιουργεί σύγχυση, επισημάνετε το για να διορθωθεί.
Α
- Αγγεία μαστού
- Αγγειακοί όγκοι (Vascular tumors)
- Αγγειογένεση (angiogenesis)
- Αγγειογενετικοί παράγοντες
- Αγγειοσάρκωμα (Angiosarcoma)
- Αγγειοσάρκωμα ιατρογενές (Iatrogenic angiosarcoma) ή νόσος των Stewart και Treves
- Αγγειοσάρκωμα υποδόριο μετά ακτινοθεραπεία (cutaneous postradiation angiosarcoma of the breast – CPRASB)
- Αγνώστου πρωτοπαθούς (Unknown primary)
- Αδελαϊδας προγνωστικός δείκτης (Adelaide Prognostic Index – API)
- Αδενοκαρκίνωμα (Adenocarcinoma )
- Αδενοκαρκίνωμα (Adenocarcinoma)
- Αδενοκυστικό καρκίνωμα (Adenoid cystic carcinoma)
- Αδενοκυψέλες (Acini)
- Αδενολίπωμα ( Adenolipoma)
- αδενομυελοεπιθηλιακή αδένωση (Adenomyoepithelial adenosis)
- αδενομυοεπιθηλίωμα (adenomyoepithelioma)
- αδένωμα (Adenoma)
- Αδένωμα θηλής (Nipple adenoma)
- Αδένωση (Adenosis)
- Αδένωση αποκρινική (Apocrine adenosis)
- Αδένωση μικροαδενική
- Αδένωση σκληρυντική (sclerosing adenosis)
- Αδένωση σωληνώδης (Tubular adenosis)
- Αδένωση τυφλών πόρων (blunt duct adenosis)
- Αθηλία (Athelia)
- Αιμαγγειοπερικύττωμα (hemangiopericytoma)
- Αιμαγγείωμα (Hemangioma)
- Αιματοξυλίνης – Ηωσίνης χρώση (haematoxylin and eosin – H&E)
- Αιμάτωμα (Hematoma)
- Ακάνθωση μελανίζουσα (acanthosis nigricans)
- Ακουστική ενίσχυση
- Ακουστική σκιά
- Ακτινογραφία θώρακος (chest radiography)
- Ακτινογραφία οστών (bone plain radiography )
- ακτινοδιαυγαστική περιοχή (radiolucent area)
- Ακτινοθεραπεία (Radiation therapy – Radiotherapy)
- Ακτινομυκητίαση (Actinomycosis)
- Ακτινωτή ουλή (Radial scar)
- Αλκαλοποίηση (alkalinization)
- Αλκυλιούντες παράγοντες (alkylating agents)
- Αλλογενής (allogenic)
- Αλλοίωση
- Αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης (Polymerase chain reaction)
- Αλωαία οζίδια (Tubercules of Montgomery)
- Αλωαίοι αδένες (Areolar glands of Montgomery)
- Αλωπεκία (Alopecia)
- αμάρτωμα (Hamartoma) :
- Αμαστία (Amastia)
- Αμηνόρροια
- Αμινογλουτεθιμίδη (aminoglutethimide)
- Αμιφοστίνη (amifostine)
- αμυλοείδομα (Amyloid “tumor”)
- Αμφοτερόπλευρος καρκίνος μαστού (Bilateral breast cancer):
- Αναδόμηση στήθους
- Αναιμία (Anemia)
- Αναισθησία (Anaesthesia)
- Ανακουφιστική θεραπεία
- Αναπλασία (Anaplasia)
- Ανάπτυξη μαστού
- Αναρρόφηση (Aspiration)
- Αναστολείς αγγειογένεσης (antiangiogenesis inhibitors)
- Αναστολείς αρωματάσης (aromatase inhibitors)
- Αναστραζόλη
- Ανδρικός καρκίνος μαστού
- Ανδρογόνο (Androgen)
- Ανευπλοϊδικό – Ανευπλοϊδικότητα (Aneuploid)
- Ανηχοϊκό μόρφωμα
- Ανθεκτικοί κλώνοι
- Ανθεκτικότητα κλινική (clinical resistance)
- Ανθρακυκλίνες (Anthracyclines):
- Ανισομαστία (Ιδιοπαθής ασυμμετρία)
- Ανομοιογενής (ετερογενής) εικόνα
- Ανορεξία (anorexia)
- ανοσοθεραπεία (immunotherapy)
- Ανοσοϊστοχημεία (Immunohistochemistry)
- Αντιβιοτικό (Antibiotic)
- Αντιγόνο (antigen)
- Αντιεμετικό (antiemetic)
- Αντιεπιληπτικά (anticonvulsants)
- Αντικαταθλιπτικά (antidepressants)
- Αντιμεταβολίτες (Antimetabolites)
- Αντιμυκητησιακά (antifungals)
- Αντιοιστρογόνα (antiestrogen)
- Αντισυλληπτικά (Birth controll pills)
- Αντίσωμα (Antibody)
- Αντισώματα θεραπεία (antibody therapy)
- Αξονική τομογραφία (Computed tomography – CT)
- Απαντητικότητα (Response)
- Απλασία (aplasia)
- Αποβολή (abortion)
- Αποκατάσταση μαστού (breast reconstruction)
- Αποκρινική μετάπλαση
- απόκριση (response)
- Απόλυτη μείωση κινδύνου (Absolute Risk Reduction)
- Απόλυτος κίνδυνος (Absolute Risk)
- Απόπτωση (apoptosis)
- Απόστημα (Abscess)
- Αποτιτανώσεις (Calcifications)
- Αποτιτανώσεις σε λεμφαδένες (calcifications of axillary lymph nodes)
- Αποτύπωμα (touch preparation cytology)
- Αρτηρίες μαστού
- Αρχιτεκτονικής, διαταραχή (architectural distortion)
- Αρωματάση (Aromatase)
- Ασπιρίνη – Ακετυλοσαλικυλικό οξύ (Aspirin)
- Αστεροειδής μάζα ή σκίαση (stellate mass)
- Ασυμμετρία (Asymmetry)
- Ασυμμετρία σκιαγράφησης -πυκνότητας (Asymmetrical mammographic density )
- Ασύμμετροι μαστοί – Ασυμμετρία μαστών (Asymmetrical breasts)
- Ασυμπτωματικός (Asymptomatic)
- Αταξία τηλαγγειεκτασία (Ataxia-telangiectasia)
- Ατυπη υπερπλασία (Atypical hyperplasia)
- Ατυπία (Atypia)
- Αυλικός τύπος Α (Luminal type A)
- Αυλικός τύπος Β (Luminal type B)
- Αυξητική στήθους (Augmentation mammoplasty)
- Αυξητικοί παράγοντες (colony-stimulating factors)
- Αυτοεξέταση μαστών (Breast self-exam -BSE)
- Αυτόλογος (Autologous)
Β
- Β- καροτένη (beta carotene)
- Βαθμός κακοήθειας (grade)
- Βασική μεμβράνη (Basement membrane)
- Βασικού τύπου (Basal type)
- Βιοϊσοδύναμα (biosimilar)
- Βιολογική θεραπεία (Biological therapy)
- Βιολογικοί δείκτες
- Βιοπτικό δείγμα (biopsy specimen)
- Βιοψία (Biopsy)
- Βιοψία κατευθυνόμενη με συρμάτινο οδηγό (Wire localized biopsy)
- Βιοψία με αφαίρεση όλης της βλάβης (Excisional biopsy- Total biopsy)
- Βιοψία με ευρύστομη βελόνα (Core needle biopsy)
- Βιοψία μέρους της βλάβης (Incisional biopsy)
- Βιοψία σε μονιμοποιημένο υλικό
- Βιοψία ταχεία (Frozen section)
- Βλάβη (Lession)
- Βλεννώδες (κολλοειδές) καρκίνωμα
- Βραχυθεραπεία (Bracytherapy)
- Βρωμοκρυπτίνη (Bromocriptine)
Γ
- Γαλακτική ή μαστική γραμμή (milk line)
- γαλακτογραφία
- Γαλακτοκήλη (Galactocelle):
- γαλακτόρροια
- γαλακτοφόρος ενδολοβιδιακός πόρος
- γαλακτοφόρος κόλπος
- γαλακτοφόρος πόρος
- γαλουχία
- γεμσιταβίνη (gemcitabine)
- γενετικές εξετάσεις
- Γηριατρική εκτίμηση
- γιγαντομαστία (Breast Hypertrophy)
- γονίδια ογκοκατασταλτικά (tumor suppressor genes)
- γονιδιακή έκφραση (gene expression)
- γονιδιακή θεραπεία (gene therapy)
- Γραμικός επιταχυντής (Linear accelerator)
- γρανισετρόνη (granisetron)
- γυναικομαστία (Gynaecomastia )
Δ
- δαναζόλη (danazol)
- Δείκτης κυτταρικού πολλαπλασιασμού Ki-67 ( Ki-67 index)
- δεσμοειδής όγκος (desmoid tumor)
- δευτεροπαθής όγκος
- δεύτεροπαθής όγκος (secondary tumor)
- δήλωση συγκατάθεσης (consensus statement)
- διαβητική μαστοπάθεια (diabetic mastopathy)
- Διαδερμικές τεχνικές
- Διαδερμική χορήγηση φαρμάκων
- δίαιτα (diet)
- Διαταραχή αρχιτεκτονικής ( Architectural distortion)
- Διάταση πόρων
- διατατής ιστών (tissue expander)
- Διαυγοκυτταρικό καρκίνωμα (clear cell carcinoma)
- διαφοροποιημένα (differentiated)
- διεγχειρητική ακτινοθεραπεία (intraoperative radiation therapy-IORT)
- διήθηση (invasion)
- διηθητικό καρκίνωμα
- διπλή τυφλή μελέτη (double-blind- study)
- διφωσφονικά
- δοξορουβικίνη (doxorubicin)
- δοσεταξέλη (docetaxel)
- δόση (dose)
- δόση, μέγιστη ανεκτή (maximum tolerable dose-MTD)
- δυσπλασία
- δυσπλαστικοί μαστοί (mammary dysplasia)
Ε
- εγκάρσιος κρημνός ορθού κοιλιακού μυός (transverse rectus abdominis myocutaneous flap)
- εγκυμοσύνης καρκίνος (breast cancer in pregnancy)
- εγχείρηση διατήρησης μαστού
- εγχείρηση διατήρησης μαστού (breast -conserving surgery)
- εγχρωμο doppler (color doppler)
- ειδικότητα (specificity)
- Εισολκή δέρματος (skin retraction)
- εισολκή δέρματος (skin retraction)
- εισολκή θηλής (Nipple retraction)
- εκζεμα
- εκκριτικό καρκίνωμα (secretory carcinoma)
- εκπλυση πόρων (ductal lavage)
- εκτασία πόρων (duct ectasia)
- εκτίμηση κινδύνου εμφάνισης καρκίνου μαστού (breast cancer risk assessment)
- Εκτομή (Ablatio)
- εκτοπος μαστός (ectopic breast tissue)
- ελαιώδης κύστη
- ελάχιστη νόσος (Minimal disease)
- εμβόλια καρκίνου
- εμμηναρχή (menarche)
- εμμηνόπαυση (Menopause)
- εναλλακτική ιατρική (alternative medicine)
- ενδιάμεσος καρκίνος (interval cancer)
- ενδοϊστική βραχυθεραπεία (interstitial brachytherapy)
- ενδοκράνιας πίεσης αύξηση (increased intracranial pressure -ICP)
- ενδοκυστικό θηλώδες ενδοπορικό καρκίνωμα (intracystic) [encapsulated] papillary ductal carcinoma in situ
- ενδοκυστικό καρκίνωμα (intracystic carcinoma)
- ενδομαστικός λεμφαδένας (Intramammary lymph node)
- ενδομητρίου καρκίνωμα (endometrial cancer)
- ενδοπορικό θηλώδες καρκίνωμα (intraductal (intracystic) papillary carcinoma – IPC)
- ενδοπορικό θήλωμα (intraductal papilloma)
- ενδοπορογενές καρκίνωμα (ductal carcinoma in situ -DCIS)
- ενθέμα μαστού (breast implant)
- εξωλεμφαδενική (καψική) επέκταση (extracapsular extension -ECE)
- επέμβαση σ’ ένα χρόνο (one-step procedure)
- επέμβαση σε δύο χρόνους (Two-step procedure)
- επιβίωση (survival)
- επιβίωση 10-ετής (10 years survival)
- επιβίωση 5-ετής (5 years survival)
- επιβίωση ελεύθερης νόσου (disease free survival)
- επιβίωση ολική (total survival)
- επιδιορθωτικά των σφαλμάτων του DNA γονίδια (MisMatch Repair Genes)
- επίθεμα διαδερμικό (trasdermal patch)
- επιθέματα (dressings – pads)
- επιθηλίωση
- Επικουρική θεραπεία (Adjuvant ………)
- επικουρική ορμονοθεραπεία
- Επινεφρίδιο (Adrenal gland)
- επιπολασμός (prevalence)
- επίπτωση (incidence)
- επισκόπηση (inspection)
- ευαισθησία (sensitivity)
- ευαισθησια μαστών (Breast tenderness)
- ευρεία τοπική εκτομή (Wide local excision -WLE)
Θ
- θεραπεία επικουρική [συμπληρωματική] (adjuvant therapy)
- θεραπεία νεοεπικουρική (neoadjuvant therapy)
- θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης (Hormone replacement therapy)
- θεραπεία πρώτης γραμμής (first – line treatment)
- θεραπεία στοχευμένη (target therapy)
- θεραπεία συστηματική (systemic therapy)
- Θεραπεία τοπικο-περιοχική (Loco-regional therapy)
- θεραπεία τοπικο-περιοχική (loco-regional therapy)
- θηλαία άλω (Areola)
- θηλαρχή (Thelarche)
- θηλαρχή πρώιμος (premature thelarche)
- θηλή (Nipple)
- θηλώδεις βλάβες (Papillary lesions)
- θήλωμα (Papiloma)
- θηλωμάτωση (papillomatosis)
- θρομβοφλεβίτιδα επιπολής ή επιφανειακή (Μondor’s disease)
Ι
- Ιδραδενίτιδα (Hidradenitis suppurativa)
- Ιδρωταδενίτιδα (Hidradenitis – Hidradenitis supputativa)
- ινοαδενολίπωμα
- ινοαδένωμα (fibroadenoma)
- ινοαδένωμα γιγαντιαίο (giant fibroadenoma)
- ινοαδένωμα νεανικό (fibroadenoma juvenilis)
- Ινοκυστικές αλλοιώσεις (fibrocystic breast changes)
- ινοκυστικές αλλοιώσεις (fibrocystic changes)
- Ινοκυστική μαστοπάθεια (Fibrocystic breast disease)
- Ιντεγκρίνες (Integrins)
Κ
Π
- Παθολογοανατομική (ιστολογική) έκθεση (Pathology report)
- παραφίνομα (breast paraffinoma)
- Παρεκκλίσεις της φυσιολογικής ανάπτυξης και υποστροφής (ANDI- abberation of normal development and involution)
- παρθενική υπερτροφία
- περιθηλαίο απόστημα
- Πολυμορφισμός (Polymorphism)
- Πορεκτασία (Duct ectasia)
- πρόγνωση (prognosis)
- Πρώιμη θηλαρχή (Premature Thelarche)
- πρωτόκολλο (protocol)
- πρωτοογκογονίδια (proto oncogenes)