Από τα στοιχεία χωρών που διαθέτουν οργανωμένο σύστημα υγείας και αξιόπιστα στατιστικά στοιχεία, προκύπτει πως η μεγάλη πλειοψηφία των γυναικών που παραπέμπονται για να εξεταστούν σε μία κλινική μαστού (περισσότερες από το 75%) αποδεικνύεται ότι έχουν κάποια καλοήθη πάθηση ή κατάσταση.
Αυτό το ποσοστό είναι πιο υψηλό στις γυναίκες που προσέρχονται για εξέταση σε οικογενειακά ιατρεία (στη γειτονιά) και ακόμα υψηλότερο σε όσες υποβάλλονται σε προληπτικές εξετάσεις. (Το ό,τι στα εξειδικευμένα μαστολογικά κέντρα το ποσοστό των περιπτώσεων με καλοήθειες είναι χαμηλότερο είναι λογικό καθώς σ΄ αυτά παραπέμπονται ασθενείς από τους μη ειδικούς γιατρούς για διερευνηθεί καλύτερα κάποιο εύρημα που παρουσιάζουν).
Το ποσοστό των καλοήθων παθήσεων είναι πολύ υψηλό στις νεαρές γυναίκες, ηλικίας μικρότερης των 40 ετών. Σε αντίθεση, η πιθανότητα να διαγνωστεί καρκίνος σε αυτές είναι πολύ μικρή (μόλις το 3% των καρκίνων εμφανίζονται στις ομάδες νεαρής ηλικίας).
Ενδεικτικό του γεγονότος ότι τα προβλήματα του στήθους είναι πολύ συχνά, φαίνεται και από το γεγονός πως ετησίως στις Η.Π.Α. 17-20.000.000 γυναίκες ζητούν γι΄αυτά ιατρική εξέταση
Επιπρόσθετα σ΄αυτή τη χώρα πραγματοποιούνται κάθε χρόνο περίπου 1.700.000 βιοψίες. Δηλαδή περίπου 1 από τις 10 γυναίκες που προσέρχονται στο γιατρό για εξέταση θα υποβληθεί σε κάποιο είδος βιοψίας. Στην πλειοψηφία τους, όμως, τα αποτελέσματα των βιοψιών αναδεικνύουν την ύπαρξη κάποιας καλοήθειας και όχι καρκίνου.
Οι καλοήθεις καταστάσεις και παθήσεις του γυναικείου (αλλά και του αντρικού) στήθους είναι πολλές. Αυτή η πληθώρα καθιστά δύσκολη την απόκτηση επαρκούς γνώσης και εμπειρίας για τη διάγνωση και θεραπεία τους από τον μη εξειδικευμένο γιατρό. Εκτός, αυτού, την κατάσταση καθιστά πιο συγκεχυμένη το γεγονός πως σε πολλές περιπτώσεις έχουν χρησιμοποιηθεί κατά καιρούς διάφορες ονομασίες για την περιγραφή της ίδιας πάθησης, αλλά και γιατί μεταξύ διαφόρων βλαβών υπάρχουν ιστολογικά μικροδιαφοροποιήσεις.
Και αν όλα αυτά δημιουργούν προβλήματα στους γιατρούς, η κατανόηση τους από τις γυναίκες είναι ακόμα πιο δύσκολη που μη όντας ειδική και έχοντας συχνά συναισθηματική φόρτιση μπορεί να παρεξηγήσει ή να παρανοήσει τι της είπε ο γιατρός ή τι γράφει μία απεικονιστική έκθεση.
Ένα επιπλέον στοιχείο που δημιουργεί σχετική σύγχυση είναι και το γεγονός ότι τα συμπτώματα και τα ευρήματα με τα οποία εκδηλώνονται και φανερώνονται οι παθήσεις στον μαστό είναι λίγα και ως εκ τούτου το ίδιο σύμπτωμα μπορεί να το προκαλέσουν διαφορετικές παθήσεις, Επίσης, συχνά δεν υπάρχουν συμπτώματα και απλώς η πάθηση διαπιστώνεται στον απεικονιστικό προληπτικό έλεγχο, όπου και σ΄αυτά δεν είναι εύκολη η ακριβής διάγνωση του είδους της βλάβης. Τέλος, ακόμα και στην ιστολογική εξέταση υπάρχουν δυσκολίες γιατί, όπως αναφέρθηκε, οι διάφορες αλλοιώσεις που εμφανίζονται στο μαζικό αδένα και στους περιβάλλοντες αυτόν ιστούς συχνά δίνουν παρόμοιες εικόνες, δυσκολεύοντας αρκετά την ακριβή διάκριση τους από τους παθολογοανατόμους. Με άλλα λόγια, ενώ τα συμπτώματα είναι λίγα, το μικροσκόπιο έχει βρει και έχει περιγράψει πάρα πολλές παθήσεις του μαστού, που κάποιες φορές είναι δύσκολο να διαφοροδιαγνωστούν. Ευτυχώς, όμως, τα τελευταία χρόνια με την χρήση ανοσο-ιστοχημικών μεθόδων οι διαγνώσεις έχουν γίνει πλέον πολύ πιο ακριβείς.
[π.χ. ένα από τα συμπτώματα που παρατηρεί στο μαστό της μία γυναίκα και για το οποίο καταφεύγει στο γιατρό είναι η εκροή υγρού από τη θηλή (ρύση θηλής). Αυτό το σύμπτωμα, με τη σειρά του, μπορεί να οφείλεται σε πάρα πολλές αιτίες (παθήσεις του μαστού), όπως π.χ. πορεκτασία, θήλωμα, καρκίνος, κ.ο.κ.]
Προσπάθειες να ομαδοποιηθούν οι καλοήθεις παθήσεις σε συγκεκριμένες κατηγορίες έχουν γίνει αρκετές κατά το παρελθόν. Αλλά και εδώ υπάρχουν προβλήματα, ανάλογα με τα κριτήρια που χρησιμοποιούνται για να οριοθετηθούν μεταξύ τους (μορφολογία, σχέση με κακοήθεια, ιστολογικές ιδιαιτερότητες).
Ιδιαίτερα σημασία έχει αποκτήσει τα τελευταία χρόνια η προσπάθεια να διαφοροποιηθούν οι καλοήθεις παθήσεις σε σχέση με την πιθανότητα που έχουν κάποιες απ΄αυτές για την εμφάνιση αργότερα ή για την συνύπαρξη τους με καρκίνο του μαστού. Με την ευρεία πλέον χρήση της παρακέντησης με ευρύστομη βελόνα (βιοψία με βελόνα από τον πυρήνα της βλάβης – Core needle biopsy- CNB) στο πλαίσιο της διαγνωστικής διαδικασίας, αυξήθηκαν οι προβληματισμοί για το τι τι πρέπει να γίνει αν από τη διάγνωση της βιοψίας προκύψει καλοήθης μεν πάθηση, η οποία – όπως αναφερθεί- μπορεί να συνυπάρχει με καρκίνωμα ή να σχετίζεται με αυξημένη πιθανότητα ανάπτυξης σ΄αυτή μελλοντικά καρκίνο του μαστού. Συχνά για να επιλεγεί η καλύτερη λύση στο διαγνωστικό και θεραπευτικό δίλημμα χρησιμοποιείται το κατά πόσο σ’ αυτές τις βλάβες συμφωνούν (ταιριάζουν) οι απεικονιστικές εικόνες με την ιστολογική διάγνωση τους από την βιοψία με την ευρύστομη βελόνα -CNB.
Στην i- mastos επιλέχτηκε να παρουσιαστούν οι παθήσεις με την κατάταξη εκείνη που θεωρήθηκε πως μπορεί να είναι και αποδεκτή και περισσότερο κατανοητή και χρήσιμη σε όλες και όλους τις αναγνώτριες/ες. Επίσης υπάρχει και ένας αλφαβητικός κατάλογος με στόχο να βοηθήσει παραπέμπτοντας στο αντίστοιχο κεφάλαιο όπου περιγράφεται η βλάβη που ψάχνει η γυναίκα.